Op zaterdag 20 september was Frank Rensen te gast bij Kano Rijnland. Als specialist in het gebruik van de groenlandpeddel is hij dé ideale persoon om onze leden te introduceren in deze techniek. Steeds meer leden varen met een groenlandpeddel, sommigen met een houten, anderen met een carbon exemplaar, en er zijn zelfs leden die al een hele collectie bezitten en die nooit meer met een euro-peddel varen.
Dankzij het mooie nazomerweer konden we in de zon de theorieles van Frank volgen. Hij vertelde ons dat de groenlandpeddel in de loop van honderden jaren is geëvolueerd. Voor de bewoners van de Arctische regio was kayakken geen hobby of recreatie, maar iets waar hun leven letterlijk van afhing. De belangrijkste eisen die aan een peddel werden gesteld waren efficiëntie en veiligheid. Een kayakker kon het zich namelijk niet veroorloven om moe te worden. Als hij dat wel deed, zou hij fouten maken. En als je fouten maakte, kwam je waarschijnlijk niet meer thuis. Ook voor de hedendaagse kayakker geldt dat hij of zij bij langere tochten minder snel vermoeid zal raken. En op de juiste manier gebruikt voorkomt de peddel belasting van de schouders, armen en polsen.
Groenlandpeddels kunnen zoals gezegd van hout of van carbon zijn, en ze kunnen optioneel zijn voorzien van zogenaamde schouders. De meeste peddels hebben een dubbel-symmetrisch ontwerp. Uitzondering zijn de aleut peddels, die aan één kant zijn voorzien van een rib die helpt om je slag extra krachtig te maken. En dan is er ook nog de stormpeddel, die zo kort is dat je deze bij elke slag door je handen moet laten glijden.
Doordat de peddelbladen niet gedraaid zijn is er geen sprake van een ‘hoek’. Je hoeft dus nooit bang te zijn om je peddel op zijn kop of achterstevoren vast te houden. Dat maakt de peddel ook perfect om mee te rollen. In tegenstelling tot bij een europeddel hoef je namelijk nooit na te denken of je peddelblad wel in de juiste positie op het water ligt.
Frank vatte de techniek van het groenlandvaren voor ons samen met het acroniem CIHAL:
C voor canted stroke. Wanneer je een groenlandpeddel verticaal insteekt, dan is deze gevoelig voor ‘flutter’. Daarom vaar je met een iets gekantelde slag; de bovenzijde van de peddel helt heel lichtjes naar voren.
I voor insteek. Met een groenlandpeddel steek je je peddel dieper in dan met een euro-peddel. Je hand raakt het wateroppervlak. Doordat de peddel ook geen druipring heeft worden je handen dus nat, en dat kan in de winter een nadeel zijn (maar daar hebben ze neopreen handschoenen voor uitgevonden). Met behulp van de canted stroke snijdt je peddel door het water en kun je werkelijk muisstil varen.
H voor hoog versus laag varen. Met de groenlandpeddel zijn beide mogelijk. Wanneer je hoog vaart zul je meer snelheid kunnen maken, de peddel werkt dan bijna als een propellor. Wanneer je wat lager vaart zul je merken dat je een stuk minder snel moe wordt.
A voor armen. Wanneer je voor de insteek je armen strekt, word je gedwongen om de rompdraai toe te passen, en je peddel omstreeks je heupen weer uit te halen. Je slag is dus vrij kort. De kunst van het groenlandvaren is dat je om sneller te gaan geen langere slag maakt, maar de cadans van de peddelslag verhoogt.
L voor lichaam. De spieren in je armen zijn lang niet zo sterk als die van je romp. Het is dus het minst vermoeiend om te peddelen met behulp van de spieren van de rug, borst en buik in plaats van met je armen. Net als bij het varen met een europeddel doet je hele lichaam dus mee, van je schouders tot aan je voeten.
Door alle varianten zelf uit te proberen: hoog versus laag varen, armen gebogen en gestrekt, met of zonder canted stroke, met veel spetters of juist stil, ervaar je zelf wat het beste werkt in welke situatie. Een eye-opener was het varen met de ogen dicht; zo voel je pas echt wat je lichaam doet tijdens je slag, en wanneer het lukt om de peddel op de juiste manier in te steken word je beloond met… stilte.
Het was een prachtig gezicht om alle groenlandpeddels naast elkaar te zien op de plas, en Frank heeft zeker weer enkele kayakkers bekeerd. Mocht je ook geinspireerd zijn geraakt: in Nederland kun je op steeds meer plekken groenlandpeddels kopen, zoals bij Arjan Bloem. Zeekayakker Ruud Nijpjes bouwt ze helemaal zelf, desgewenst ook op maat: https://qajaqworks.nl/
Meer foto’s vind je hier
Op het Youtube kanaal van Kano Rijnland hebben we bovendien een aantal filmpjes over groenlandpeddeltechnieken verzameld.
Saskia